La correspondencia de Benito Arias Montano. Edición crítica digital

1568 10 29

Daniel Barbarus (Venice) to Benito Arias Montano (Antwerp)

29 October 1568

METADATA

Identifier: 1568 10 29

Incipit: Accepi literas tuas VI Nonas Octobris Antuerpiae datas…

Manuscripts:

    (O) KBS, Ms. A 902, f. 18r-v, f. 27r-v.

Prints:

    (E1) Macías, La Biblia Políglota de Amberes, pp. 102-105; (E2) Domínguez, Correspondencia, I, 122-127.

Critical edition, translation and notes: Baldomero Macías Rosendo

Codification and digital edition: Antonio Dávila Pérez

SUMMARY

Barbarus has received a letter from BAM dated October 2, 1568. It is not strange to Barbarus that the Spanish rulers have been pleased with his congratulations on their victory against the rebels. He is waiting for the copy of the Humanae Salutis Monumenta. Now he sends his book on the perspective. His interpretation on the Psalms will come soon. He is happy to learn that BAM has gathered good references on Oliverio Baldoccio. Together with this letter, Iosephus Amatus’ answer to a previous BAM’s letter is sent as well. Barbarus asks for references on the orthodoxy of Hieronymus Cock. In case those happen to be positive, he asks BAM to order Cock an engraving of baby Jesus in the manger with the Virgin Mary.

COMMENT

Daniel Barbarus responds to a letter from BAM, dated October 2, 1568, the content of which we can partially reconstruct based on the information deduced from this document. BAM had complained to his friend that he did not receive correspondence more frequently, which leads us to suppose that our humanist maintained a regular correspondence with the Italian prelate, of which we only have Barbaus' letters collected in this work. BAM continues by commenting on the Duke of Alba's satisfaction with Barbarus' congratulations after the military victories achieved. He informs him about the works of the Polyglot Bible while promising him a sample of the finished work. And he also transmitted the favorable report from the cloister of the University of Louvain on the young Oliverio Baldocio, about whom Barbarus had asked him for information. Finally we can deduce that BAM asks Barbarus to get in touch with a certain Iosephus Amatus, a Jew from Thessalonica, although we are completely unaware of the reason for such a request.

Regarding the fate of the text, we know from another letter from Barbarus (see document 1569 01 01) that BAM received this letter entrusted to Plantin quite late. Barbarus, fearing that the letter had been lost, sent him a copy of it dated January 1, 1569. This is the reason why BAM receives the same letter twice.

The second page of the sheet, where the seal and address are preserved, has been archived in file A 902 of the Stockholm Manuscript, separated from the first part of the sheet, where the letter was written. As a result, the body of the letter has been numbered as folio 18r-v, and the part of the sheet where the seal and the appear appear as folio 27r (blank) and 27v.

FACSIMILE

TEXT AND CRITICAL APPARATUS (VISUALIZATION OF XML-TEI MARKUP) La correspondencia de Benito Arias Montano: edición crítica digital — Daniel Barbaro (Venecia) a Benito Arias Montano (Amberes) – 29 de octubre de 1568


[Sobrescrito:]
Al molto reverendo come fratello il signor1 Benedetto Arias Montano. Anversa.
Benedicto Arias Montano, praestanti uiro, Daniel Barbarus, electus Aquileiensis, salutem plurimam dicit.

[1] Accepi literas tuas VI Nonas Octobris Antuerpiae datas, in quibus amanter doles quod frequenter ad te non scribam. Et in ea re officium meum requiris diligenterque de rebus tuis me certiorem facis. [2] Amplector ego quidem beneuolentiae in me tuae significationem; et quod quaeris praestiturum me tibi polliceor. De me quoque tibi aliquid significabo.

[3] Gratulationem meam de uictoria aduersus religionis hostes principibus placuisse non miror. Vehemens enim laetitiae meae impulsus magna fuit uis gaudii, ita plane ut in aliis quoque efficax esse potuerit. Deus faxit ut caetera ex uoto cedant!

[4] Serenissimum Regem Hispaniarum Ecclesiae maxime fauere laetor uehementer. Specimen Sacrorum Librorum quod promittis summo desiderio expecto. Regii sumptus, uestra, hoc est, doctissimorum et piorum opera, piissimi conatus rem perficient omnino.[5] Interim Opticen meam, hoc est, ineptias meas ad te mitto. Viuens ualensque Psalmorum interpretationem a praelo statim habebis; opus illud aliquanto longiorem temporis moram postulat.

[6] Elogium tuum de Oliuerio Baldoccio expecto. Louaniensis Academiae senatum de fide bene audire non solum gratulor, sed immortales propterea Deo gratias habeo.

[7] Iosephus Amatus, Hebraeus Thessalonicensis,2 cum quo statim acceptis literis tuis collocutus sum, ecce tibi respondet.

[8] Vellem ego de quodam Hieronymo Cock impressore aliquid abs te scire, utrum a catholicis stet an in cathedra pestilentiae sedeat. Si forte stat, quaeso ut ab illo petas pagellam quandam in qua Redemptoris [f. 18v] nostri praesepe cum Virgine matre aeneis3 typis excussum est, a quodam Georgio Ghisi, Mantuano pictore, descriptam. [9] Audiui enim Georgium typos ac pagellas omnes illi uenundedisse; ex Plantino bibliopola aliquid de ea scies. Pergratum mihi erit eam picturam habere. Interim si quid est quod mea opera tibi praestari possit, iubeto.

[10] Vale et me ama. Datum Venetiis VIII Nonas Nouembris MDLXVIII.

signor] O, E2; signore (E1)
Thessalonicensis] O, E1; Tessalonicensis (E2)
aeneis] O, E1; aenaeis (E2)
TRANSLATION INTO SPANISH
AND NOTES
La correspondencia de Benito Arias Montano: edición crítica digital — Daniel Barbaro (Venecia) a Benito Arias Montano (Amberes) – 29 de octubre de 1568


[Sobrescrito:]
Al muy reverendo, como un hermano, señor Benito Arias Montano. Amberes.
Daniel Barbaro, electo de Aquileya, saluda cordialmente al egregio varón Benito Arias Montano.

[1] He recibido la carta de vuestra merced con fecha del dos de octubre,1 en la que se queja con ternura de que no le escriba con frecuencia. Y en esto vuestra merced echa de menos mi compromiso y me informa con toda puntualidad de sus asuntos. [2] Yo verdaderamente aprecio las muestras de su benevolencia hacia mi persona, y prometo servirle en lo que me pide. Asimismo le haré partícipe de mis asuntos.

[3] No me extraña que le haya complacido a los príncipes mi felicitación por su victoria contra los enemigos de nuestra religión. Pues aquel impulso impetuoso de mi alegría fue un estallido de gozo tal, que habrá podido surtir su efecto también en otros. ¡Dios procure que todo lo demás salga conforme a nuestro deseo!

[4] Me colma de satisfacción que el Serenísimo Rey de las Españas favorezca de manera especial a la Iglesia. Aguardo con gran impaciencia el ejemplar que me promete vuestra merced de los Libros Sagrados. Los desembolsos del Rey, el trabajo de vuestras mercedes, es decir, el de hombres doctos y piadosos, los piadosísimos esfuerzos llevarán esta obra a su feliz término. [5] Entretanto, envío a vuestra merced mi libro Sobre perspectiva, o lo que es lo mismo, mis majaderías. Si Dios me da fuerzas y prolonga mi vida, tendrá un ejemplar de mi interpretación de los Salmos tan pronto como salga de la imprenta; pero esta obra requiere todavía algún tiempo más.

[6] Aguardo el elogio de vuestra merced sobre Oliverio Baldocio.2 El hecho de que el claustro de la Universidad de Lovaina tenga informes favorables sobre su fe, no solo me llena de alegría, sino que doy inmortales gracias a Dios por ello.

[7] Aquí tiene la respuesta de José Amato, el hebreo de Tesalónica, con quien me puse en contacto tan pronto como recibí la carta de vuestra merced.3

[8] Me gustaría que me informara acerca de un tal Jerónimo Cock,4 impresor, para saber si permanece fiel al catolicismo o se ha adherido a la herejía. Si por casualidad permanece fiel, le ruego que le pida una estampa en la que está grabado con caracteres de bronce el pesebre de Nuestro Redentor [f. 18v] con su madre la Virgen, diseñada por un pintor mantuano llamado Giorgio Ghisi.5 [9] Pues he tenido noticias de que Giorgio le vendió todos los tipos y planchas; el librero Plantino podrá darle a vuestra merced alguna información sobre ella. Me complacería mucho poder tener este grabado. Entretanto, si hay algo en lo que pueda servirle, no dude en pedírmelo.

[10] Adiós, y acuérdese de mí. Fechada en Venecia, a 29 de octubre de 1568.

Note: 1 Entre la correspondencia de BAM no se ha encontrado la minuta de ninguna carta dirigida a Daniel Barbaro.
Note: 2 H. de Vocht no recoge ninguna noticia sobre ese tal Oliverio Baldocio en su obra HTL.
Note: 3 Los judíos de Milán, entre quienes se encontraban amigos y allegados de BAM, habían acudido a su mediación para lograr la renovación de sus «asientos» en aquel estado. Por su lado, los judíos de Venecia, seguramente a través de ese José Amato y con la ayuda de Barbaro, le instan a que consiga lo mismo para ellos. Véase sobre este particular la carta de Arias Montano a Zayas 1569 04 06.
Note: 4 Hieronymus Cock (1518-1570), pintor flamenco, grabador, impresor y editor afincado en Amberes.
Note: 5 Giorgio Ghisi (1520-1582), también conocido como Giorgio Mantuano, fue un grabador italiano. Hacia 1550 trabajó en Amberes en el taller de Hieronymus Cock, antes de regresar a Mantua, donde ejerció su oficio toda su vida. Véase la completa entrada bibliográfica de este artista italiano de Francesco Mozzetti, Dizionario Biografico degli Italiani, LIV (2000).
TEXT (WITHOUT VISUALIZATION OF
XML-TEI MARKUP)
La correspondencia de Benito Arias Montano: edición crítica digital — Daniel Barbaro (Venecia) a Benito Arias Montano (Amberes) – 29 de octubre de 1568


[Sobrescrito:]
Al molto reverendo come fratello il signor Benedetto Arias Montano. Anversa.
Benedicto Arias Montano, praestanti uiro, Daniel Barbarus, electus Aquileiensis, salutem plurimam dicit.

[1] Accepi literas tuas VI Nonas Octobris Antuerpiae datas, in quibus amanter doles quod frequenter ad te non scribam. Et in ea re officium meum requiris diligenterque de rebus tuis me certiorem facis. [2] Amplector ego quidem beneuolentiae in me tuae significationem; et quod quaeris praestiturum me tibi polliceor. De me quoque tibi aliquid significabo.

[3] Gratulationem meam de uictoria aduersus religionis hostes principibus placuisse non miror. Vehemens enim laetitiae meae impulsus magna fuit uis gaudii, ita plane ut in aliis quoque efficax esse potuerit. Deus faxit ut caetera ex uoto cedant!

[4] Serenissimum Regem Hispaniarum Ecclesiae maxime fauere laetor uehementer. Specimen Sacrorum Librorum quod promittis summo desiderio expecto. Regii sumptus, uestra, hoc est, doctissimorum et piorum opera, piissimi conatus rem perficient omnino. [5] Interim Opticen meam, hoc est, ineptias meas ad te mitto. Viuens ualensque Psalmorum interpretationem a praelo statim habebis; opus illud aliquanto longiorem temporis moram postulat.

[6] Elogium tuum de Oliuerio Baldoccio expecto. Louaniensis Academiae senatum de fide bene audire non solum gratulor, sed immortales propterea Deo gratias habeo.

[7] Iosephus Amatus, Hebraeus Thessalonicensis, cum quo statim acceptis literis tuis collocutus sum, ecce tibi respondet.

[8] Vellem ego de quodam Hieronymo Cock impressore aliquid abs te scire, utrum a catholicis stet an in cathedra pestilentiae sedeat. Si forte stat, quaeso ut ab illo petas pagellam quandam in qua Redemptoris [f. 18v] nostri praesepe cum Virgine matre aeneis typis excussum est, a quodam Georgio Ghisi, Mantuano pictore, descriptam. [9] Audiui enim Georgium typos ac pagellas omnes illi uenundedisse; ex Plantino bibliopola aliquid de ea scies. Pergratum mihi erit eam picturam habere. Interim si quid est quod mea opera tibi praestari possit, iubeto.

[10] Vale et me ama. Datum Venetiis VIII Nonas Nouembris MDLXVIII.

en_GBEnglish (UK)