La correspondencia de Benito Arias Montano. Edición crítica digital

1569 10 24

1570 05 17 Maximilian Morillon (Brussels) to Benito Arias Montano (Antwerp)

24 October 1569

METADATA

Identifier: 1569 10 24

Incipit: Perspexi tuum candorem atque humanitatem…

Manuscripts:

    (C1) SUBH, Sup. ep. (4º) 7, f. 76r; (C2) Manuscrits Divers 187, f. 73r; (C3) Ms. 7400/113, f. 139v-140r.

Prints:

    (E1) De Vocht, Pighii epistolarium, pp. 275-277; (E2) Domínguez, Correspondencia, I, 268-275.

Critical edition, translation and notes: Antonio Dávila Pérez – Jeanine De Landtsheer

Codification and digital edition: Antonio Dávila Pérez

SUMMARY

Morillon has received a letter from BAM informing him that his visit to the Abbey of Afflighem was very satisfactory. Morillon promises his collaboration to obtain catalogs of the libraries from the abbots in his jurisdiction and for any other new matter that arises. He sends greetings from Brussels to Plantin's family circle.

COMMENT

The letter is published in the correspondence of Pighius, who wrote it on behalf of Morillon (de Vocht, Pighii epistolarium, letter 173, p. 277). The original letter from Morillon has not been preserved, and it likely ended up among the papers of Pighius, which, after his death in 1604, were transferred along with the rest of his manuscript legacy to the State Library of Prussia in Berlin. As for the correspondence, it would have reached a total of 266 original pieces, from or to Pighius, but they disappeared long ago from the Berlin library. Three copies of varying quality of these letters are preserved, dating back at least to the year 1725: one from the Hamburg manuscript (SUBH, Sup. ep. (4º) 7, f. 76r), which presents the best textual condition of the entire manuscript transmission, and two Brussels manuscripts, apparently dependent on the Hamburg manuscript (ARA, Manuscrits Divers 187, fol. 73r and BRB, Ms. 7400/113, fol. 139v-140r). For more on this transmission, see J.H. Jongkees, «Stephanus Winandus Pighius Campensis», Mededelingen van het Nederlands Historisch Instituut te Rome, 8 (1954) 120-185 (p. 190) and Domínguez, Correspondencia, I, 301.

FACSIMILE

TEXT AND CRITICAL APPARATUS (VISUALIZATION OF XML-TEI MARKUP) La correspondencia de Benito Arias Montano: edición crítica digital — Maximiliano Morillon (Bruselas) a Benito Arias Montano (Amberes) – 24 de octubre de 1569


[1] Perspexi1 tuum candorem atque humanitatem, mi Montane, ex tuis literis2 Affligemio3 datis et uehementer placuit gratum istud fuisse hospitium, atque non paenituisse suscepti itineris, quod deinceps commodum atque felix uobis opto.4 [2] Albornotio5 tuas literas6 reddi curauimus et de indicibus bibliothecarum7 mihi modo sedulo curae futurum est, ut satisfiat8 expectatione tuae, concepitque iam meo iussu Pighius noster de ea re literas9 amicis praelatis dandas. Insuper, si quae imposterum occurrent, in quibus usui ac seruitio dominationi uestrae esse potero, promptissimum me semper merito inueniet. [3] Plantinus non poterit non esse commendatus dominationi tuae. Affinis et soror, item Pighius, plurimam salutem uicissim remittunt uxorculae et Isabellulae,10 quae11 uobis in amoribus est.

Perspexi] E1, E2; D. Arrio Montano 24 Oct. pro Morillonio. Perspexi (C1, C2, C3)
ex tuis literis] C1, C2, E1, E2; ex litteris tuis (C3)
Affligemio] C1, C2, C3, E2; Affligemii (E1)
opto] E1, E2; optu (C1, C2, C3)
Albornotio] E2; Albernotio (C1, C2, C3, E1)
literas] C1, C2, E1, E2; litteras (C3)
bibliothecarum ] C1, E1, E2; bibliothecatum (C2, C3)
satisfiat] C1, C2, E1, E2; satisfaciat (C3)
literas] C1, C2, E1, E2; litteras (C3)
uxorculae et Isabellulae] C1, C2, C3, E2; <; sic etiam> uxorcula Isabellula (E1)
quae] E1, E2; qui (C1, C2, C3)
Maximiliano Morillon. Detalle del Tríptico con el Triunfo de Cristo y la familia Morillon (Michiel I Coxie)
TRANSLATION INTO SPANISH
AND NOTES
La correspondencia de Benito Arias Montano: edición crítica digital — Maximiliano Morillon (Bruselas) a Benito Arias Montano (Amberes) – 24 de octubre de 1569


[1] He apreciado1 bien el candor y amabilidad de vuestra merced, mi querido Montano, por la carta que me envió desde Afflighem,2 y me complació sobremanera que resultase del agrado de vuestra merced ese alojamiento y que no se haya arrepentido de empreder el viaje, que les deseo a vuestras mercedes3 cómodo y exitoso en adelante. [2] Nos hemos encargado de que la carta de vuestra merced sea entregada a Albornoz,4 y en cuanto a los catálogos de las bibliotecas me ocuparé al punto de forma diligente de que se dé satisfacción a la expectativa de vuestra merced, y ya nuestro querido Pighio5 ha pergeñado una carta sobre este asunto para remitirla a los amigos abades.6 Además, si en adelante surge algún asunto en el que pueda servir a vuestra señoría, siempre me tendrá preparado como merece. [3] Plantino no podrá dejar de ser recomendado a vuestra señoría. Mi cuñado y mi hermana,7 igual que Pighio, devuelven sus cordiales saludos a su querida esposa y Isabelita,8 a las que tanto quiere vuestra merced.

Note: 1 Maximiliano Morillon (1516/7-27 de marzo 1586), político, dignatario eclesiástico, después obispo de Tournai. Fue protegido por el cardenal Granvela y por el consejero Viglio, y gracias a ellos hizo una brillante carrera política y religiosa. Cuando en 1545 Antonio Perrenot se convierte en obispo de Arras, se lleva a Maximiliano hacia su círculo asegurándole las canonjías en Arras, Malinas y Bruselas, a lo que Felipe II añadió la prebostía en Aire. Cuando en 1561 Granvela se convierte en arzobispo de Malinas, nombró a Morillon arcediano y vicario general, erigiéndole en la principal autoridad de la diócesis tras la marcha del arzobispo en 1564. En 1580 Granvela le propone ante Felipe II como obispo de Tournai, nombramiento que la hostilidad de Juan Fonck y la ocupación de la ciudad por las tropas de los Estados retarda más de dos años. Fue consagrado el 23 de octubre de 1583. Cf. BNB, XV (1899), cols. 267-273; BIB, III, 994.
Note: 2 Abadía benedictina de Bélgica, ubicada en la provincia del Brabante Flamenco, a unos veinte kilómetros al noroeste de Bruselas. La carta de BAM a Morillón no ha sido localizada y debió de haber sido escrita uno o dos días antes que esta respuesta de Morillón. En ella, nuestro humanista agradecía a Morillón el buen trato que, por su intercesión, había recibido en dicha abadía, donde pasó unos días revisando los libros y manuscritos que podrían ir destinados a la Biblioteca de El Escorial.
Note: 3 Entiéndase, a BAM y a Plantino, quien acompañó al biblista en este viaje a la abadía de Afflighem, según se desprende de la carta de Pighius a Andreas Masius del 15 de noviembre de 1569, publicada por De Vocht, Pighii epistolarium, nº 176, p. 282.
Note: 4 La carta de BAM a Morillón iba acompañada de otra dirigida al secretario del duque de Alba, Juan de Albornoz, y probablemente escrita pocos días antes del 29 de octubre. Morillón, que residía en Bruselas, hizo llegar esta carta a su destinatario final. Dicha carta de BAM a Albornoz tampoco ha podido ser localizada.
Note: 5 Stephanus Winandus (o Vinandus) Pighius (Kampen, 1520 – Xanten, 16 de octubre de 1604) fue un humanista y anticuario holandés. Formado como filólogo en Lovaina, realizó un viaje a Italia entre 1548 y 1555 donde pudo refinar sus conocimientos arqueológicos con grandes humanistas del momento como Jean Matal o Antonio Agustín. En 1556 regresa a los Países Bajos y se convierte en secretario y bibliotecario del cardenal Antoine Perrenot de Granvelle en Bruselas, cargos que ocupó hasta 1571, aunque el propio Granvelle tuvo que abandonar Bruselas en 1564. Durante este tiempo publicó una edición de Valerius Maximus (Amberes: Plantino 1567). Por mediación de Andreas Masius, a partir de 1571 entra al servicio del príncipe heredero Karl Friedrich de Kleve, a quien acompaña en sus viajes por Austria e Italia. Tras la muerte del príncipe, en 1575, Pighio es nombrado canónigo en Xanten, cargo que ocupa hasta su muerte dedicado también a la composición de sus grandes obras, entre las que destacan sus Annales Romanorum en tres tomos, el primero editado en 1598, y los dos últimos editados de forma póstuma en 1615 a cargo de Andreas Schoto. Puede leerse una completa entrada bibliográfica sobre Pighio en la web del Corpus Inscriptionum Latinarum II de la Universidad de Alcalá.
Note: 6 Dicha carta está publicada en De Vocht, Pighii epistolarium, nº 174, pp. 277 ss. Con objeto de ahorrar tiempo y energía en sus pesquisas sobre los fondos bibliográficos de interés de las abadías y conventos de Flandes, BAM decide utilizar la influencia de Morillón para solicitar a los distintos abades bajo su jurisdicción que elaboraran ellos mismos los listados de libros y manuscritos de sus bibliotecas y se los hiciesen llegar a él. Sobre este viaje y su encuentro con BAM también ofrece detalles Pighius en su citada carta a Masius del 15 de noviembre de 1569 (cf. De Vocht, Pighii epistolarium, nº 176).
Note: 7 La hermana de Morillon, Marie, estaba casada con Didier van ‘t Sestich, miembro del Consejo de Brabante desde 1569 y, en 1580, canciller de Brabante. Algunos datos sobre Didier van ‘t Sestich y su entorno familiar pueden leerse en E. van Even, «Nouveaux renseignements sur le séjour à Louvain de Gui Morillon, secrétaire de Charles-Quint, et de sa famille», Messager des sciences historiques ou archives des arts et de la bibliographie de Belgique (1877), pp. 166-167.
Note: 8 Aunque parece que la esposa mencionada se refiere a la de Cristóbal Plantino, no hemos hallado referencias para identificar a esa querida Isabelita a quien envía saludos Pighio y que BAM tenía entre su círculo más íntimo de Amberes.
TEXT (WITHOUT VISUALIZATION OF
XML-TEI MARKUP)
La correspondencia de Benito Arias Montano: edición crítica digital — Maximiliano Morillon (Bruselas) a Benito Arias Montano (Amberes) – 24 de octubre de 1569


[1] Perspexi tuum candorem atque humanitatem, mi Montane, ex tuis literis Affligemio datis et uehementer placuit gratum istud fuisse hospitium, atque non paenituisse suscepti itineris, quod deinceps commodum atque felix uobis opto. [2] Albornotio tuas literas reddi curauimus et de indicibus bibliothecarum mihi modo sedulo curae futurum est, ut satisfiat expectatione tuae, concepitque iam meo iussu Pighius noster de ea re literas amicis praelatis dandas. Insuper, si quae imposterum occurrent, in quibus usui ac seruitio dominationi uestrae esse potero, promptissimum me semper merito inueniet. [3] Plantinus non poterit non esse commendatus dominationi tuae. Affinis et soror, item Pighius, plurimam salutem uicissim remittunt uxorculae et Isabellulae, quae uobis in amoribus est.

en_GBEnglish (UK)