La correspondencia de Benito Arias Montano. Edición crítica digital

1569 03 01

Daniel Barbarus (Venice) to Benito Arias Montano (Antwerp)

1 March 1569

METADATA

Identifier: 1569 03 01

Incipit: Andream de Armari, cui te literas ad me dedisse…

Manuscripts:

    (O) KBS, Ms. A 902, f. 20r-v, f. 25r-v.

Prints:

    (E1) Macías, La Biblia Políglota de Amberes, pp. 118-119; (E2) Domínguez, Correspondencia, I, 194-197.

Critical edition, translation and notes: Baldomero Macías Rosendo

Codification and digital edition: Antonio Dávila Pérez

SUMMARY

Barbarus is looking forward to the arrival of the Greek merchant Andreas Darmarius, who is bringing him BAM’s letter and several orders. He would love to see more samples of the Polyglot Bible. He gave his book on the perspective to certain merchant who has to deliver it to BAM or Plantin. He sends a letter from Oliverio Baldoccio. He has already given Josephus Amatus BAM’s letter. His answer goes next to Barbarus’ letter. 

COMMENT

The belief of a part of biblical scholarsphip that the Jews had corrupted the sacred text to destroy the principles of the Christian faith constitutes a double-edged sword, which in the hands of the detractors of BAM turns against the Antwerp Polyglot . Aside from the Polyglot, and from the promulgation in February 1569 of the edict of Philip II that ordered the publication in Flanders of a catalog of prohibited books, BAM will be busy preparing that catalogue. The aim is to make a list of books published after the Index of Pius IV (1564) that should be banned or expunged. In order to draft a first catalogue, which will be submitted for approval by a board of theologians meeting in Brussels, BAM requests the collaboration of Daniel Barbarus. The list prepared by BAM will be approved in its entirety, being published in 1569 in Plantin's printing press under the title Librorum prohibitorum index ex mandato Regiae Catholicae Maiestatis et Illustrissimi Ducis Albani Consiliique Regii decreto confectus et editus.

The letter is completely handwritten by Barbarus, unlike previous ones in which he only signed his handwriting. Folios 20v and 25r are blank.

FACSIMILE

TEXT AND CRITICAL APPARATUS (VISUALIZATION OF XML-TEI MARKUP) La correspondencia de Benito Arias Montano: edición crítica digital — Daniel Barbaro (Venecia) a Benito Arias Montano (Amberes) – 1 de marzo de 1569


[Sobrescrito:]
Al molto magnifico et reverendo signor1 dottor Arias Montano, mio osservandissimo2 fratello.3 Anversa.
Praestantissimo uiro atque amicissimo domino Benedicto Ariae Montano Daniel Barbarus salutem plurimam dicit.

[1] Andream de Armari, cui te literas ad me dedisse et uolumen cerata tela inductum mihi tradendum credidisse scribis, adhuc expecto. Vereor ne a Graeco homine fidem diu nimis desideremus. [2] Sane perquam gratum mihi esset specimen uestrorum librorum uidere, ut potius utilitati meae quam uoluntati tuae consuleretur. Etenim quid est quod non maxime probandum sit omnium iudicio, quod tam iustis causis, tam magnis auspiciis, tanti regis conatibus inchoatum, per tot sapientes et optimos uiros est perficiendum? Viuamne tandiu ut absolutum illud opus uideam? Viuam sane (ut spero) et uidebo, et me felicem et uos beatos praedicabo.

[3] Iam (ut scripsi alias) Opticem meam cuidam mercatori ad te cum suis mercibus perferendam dedi. Credo illum bona fide (non enim Graecus est) depositum tibi aut Plantino bibliopolae tibi tradendum meo nomine redditurum.

[4] Interim, si me amas, Oliuerio Baldoccio Sauonensi in academia Louaniana meas literas reddendas curato.4 Ea tamen conditione (ut alias ad te scripsi): si amicitia nostra dignus inuentus fuerit. Dignus autem erit cum et bene de fide et Ecclesia senserit, et honeste uixerit. Sed si iudicio tuo non probabitur, nolo ut cum eo ullis amicitiae officiis communicemus. Alias ad me scripsisti Louanienses bene sentire et Oliuerium te uidisse.

[5] Iosepho Amato Iudaeo tuas literas dedi, cum his meis responsum habes.

[6] Interim me ama, ut soles. Venetii, Kalendis Martis MDLXIX.

signor] O, E2; signore (E1)
osservandissimo] O, E2; osservantissimo (E1)
fratello ] O, E2; omisit (E1)
curato.] O, E1; post curato leuiter distinxit (E2)
TRANSLATION INTO SPANISH
AND NOTES
La correspondencia de Benito Arias Montano: edición crítica digital — Daniel Barbaro (Venecia) a Benito Arias Montano (Amberes) – 1 de marzo de 1569


[Sobrescrito:]
Al muy magnífico y reverendo señor el doctor Arias Montano, mi veneradísimo hermano. Amberes.
Daniel Barbaro saluda afectuosamente al eximio varón, y muy amigo, el señor Benito Arias Montano.

[1] Todavía estoy esperando a Andrés Darmario, a quien me escribe vuestra merced que le confió una carta para mí y un volumen envuelto en tela encerada para que me lo entregara. Me temo que tengamos que esperar por largo tiempo que el griego cumpla su palabra.1 [2] Realmente me sería muy grato poder ver una muestra de vuestros libros, aunque se atienda con ello más a mi propio provecho que al deseo de vuestra merced. Pues, ¿qué razón hay para que no sea aprobado por todos sin excepción lo que se ha emprendido con tan justas razones, tan favorables auspicios, con el empeño de un monarca tan poderoso, y que se debe acabar por obra de tantos hombres sabios y virtuosos? ¿Llegaré a vivir lo suficiente como para ver semejante obra acabada? Viviré sin duda (según espero) y la podré ver, y me pregonaré afortunado a mí mismo y a vuestras mercedes dichosos.

[3] Ya le he confiado mi libro On the perspective (como he escrito a vuestra merced en otra)2 a cierto mercader, para que lo lleve a vuestra merced junto con sus mercancías. Creo que con diligencia (pues no es griego) entregará a vuestra merced lo que le he confiado, a vuestra merced personalmente, o al librero Plantino para que lo entregue a vuestra merced en mi nombre.

[4] Entretanto, si me aprecia vuestra merced, procure entregarle mi carta al savonense Oliverio Baldocio, que está en la Universidad de Lovaina.3 Pero con esta condición que ya he escrito antes a vuestra merced: si lo considera digno de nuestra amistad. Y será digno si su pensamiento no se aparta de la fe ni de la Iglesia, y vive con honestidad. Pero si no merece la aprobación de vuestra merced, no quiero compartir con él prendas de amistad. En otra me escribió4 vuestra merced que sus maestros de Lovaina tienen buena opinión de él, y que vuestra merced lo había visto personalmente.

[5] He entregado la carta de vuestra merced a José Amato; con la mía lleva vuestra merced su respuesta.5

[6] Mientras tanto, corresponda a mi amistad como acostumbra vuestra merced. En Venecia, a uno de marzo de 1569.

Note: 1 A principios de mayo de este año de 1569 Daniel Barbaro recibió por fin el envío que BAM confió cuatro meses antes al mercader griego Andrés Darmario con muestras de la Biblia Políglota y una estampa del nacimiento de Jesús, diseñada por el pintor Jorge Ghisi e impresa por Jerónimo Cock. Véase carta 1569 05 01.
Note: 2 Véase carta 1569 01 01.
Note: 3 El 29 de agosto de 1568 Barbaro pidió a BAM que recabara información sobre Oliverio Baldoccio, un estudioso que vivía en Lovaina que estaba tratando de iniciar una amistad con él (véase carta 1569 08 29. El 29 de octubre de ese mismo año (cf. 1569 10 29) Barbaro manifiesta a BAM que está contento de que este haya recabado buenas referencias sobre Oliverio Baldoccio.
Note: 4 Posiblememente se refiere Barbaro a la carta no conservada de BAM escrita el 2 de octubre de 1568.
Note: 5 No se conserva la respuesta de José Amato ni la carta de BAM que provocó esta respuesta.
TEXT (WITHOUT VISUALIZATION OF
XML-TEI MARKUP)
La correspondencia de Benito Arias Montano: edición crítica digital — Daniel Barbaro (Venecia) a Benito Arias Montano (Amberes) – 1 de marzo de 1569


[Sobrescrito:]
Al molto magnifico et reverendo signor dottor Arias Montano, mio osservandissimo fratello. Anversa.
Praestantissimo uiro atque amicissimo domino Benedicto Ariae Montano Daniel Barbarus salutem plurimam dicit.

[1] Andream de Armari, cui te literas ad me dedisse et uolumen cerata tela inductum mihi tradendum credidisse scribis, adhuc expecto. Vereor ne a Graeco homine fidem diu nimis desideremus. [2] Sane perquam gratum mihi esset specimen uestrorum librorum uidere, ut potius utilitati meae quam uoluntati tuae consuleretur. Etenim quid est quod non maxime probandum sit omnium iudicio, quod tam iustis causis, tam magnis auspiciis, tanti regis conatibus inchoatum, per tot sapientes et optimos uiros est perficiendum? Viuamne tandiu ut absolutum illud opus uideam? Viuam sane (ut spero) et uidebo, et me felicem et uos beatos praedicabo.

[3] Iam (ut scripsi alias) Opticem meam cuidam mercatori ad te cum suis mercibus perferendam dedi. Credo illum bona fide (non enim Graecus est) depositum tibi aut Plantino bibliopolae tibi tradendum meo nomine redditurum.

[4] Interim, si me amas, Oliuerio Baldoccio Sauonensi in academia Louaniana meas literas reddendas curato. Ea tamen conditione (ut alias ad te scripsi): si amicitia nostra dignus inuentus fuerit. Dignus autem erit cum et bene de fide et Ecclesia senserit, et honeste uixerit. Sed si iudicio tuo non probabitur, nolo ut cum eo ullis amicitiae officiis communicemus. Alias ad me scripsisti Louanienses bene sentire et Oliuerium te uidisse.

[5] Iosepho Amato tuas literas dedi, cum his meis responsum habes.

[6] Interim me ama, ut soles. Venetii, Kalendis Martis MDLXIX.

en_GBEnglish (UK)